W dniach 12-14 marca 2024 r. miało miejsce tegoroczne walne zebranie delegatów Związku Miast i Gmin Morskich, które odbyło się w pięknej scenerii Królewskiego Miasta Darłowo. Poza delegatami ZMiGM obecni byli także liczni goście. Podjęto na nim wiele kluczowych dla nadmorskich gmin i miast tematów.

Na zaproszenie burmistrza Darłowa, Arkadiusza Klimowicza, na obradach pojawili się: sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Arkadiusz Marchewka, poseł Marek Hok, pełniący funkcję wiceprzewod­niczącego Sejmowej Komisji Infrastruktury, senatorowie RP: Kazimierz Kleina, Stani­sław Gawłowski oraz Janusz Gromek – prze­wodniczący sejmowej Komisji Sportu. Obecni byli także włodarze miasta i gminy Darłowo, starosta sławieński Wojciech Wiśniowski, dyrektorka Urzędu Morskiego w Gdyni Anna Stelmaszyk-Świerczyńska, dyrektor Urzę­du Morskiego w Szczecinie Wojciech Zda­nowicz, a także dyrektorzy portów morskich naszego wybrzeża.

Obrady otworzył prezes ZMiGM, Alan Aleksandrowicz, który podziękował gospo­darzom spotkania za zaproszenie, a Toma­szowi Bobinowi, delegatowi Darłowa, człon­kowi zarządu Związku za zaangażowanie. Prezes Aleksandrowicz podkreślił wagę spo­tkania ze względu na obecność najwyższych władz, w tym ministra. Zwrócił też uwagę, że jest to ostatnie spotkanie delegatów w tym składzie w związku kończącą się kadencją.

Minister Arkadiusz Marchewka ze swej strony pokreślił, że obszarem jego działania jest gospodarka morska. Zapewnił też, że po latach pomijania głosu samorządów, obecny rząd postrzega w samorządach partnerów i zadeklarował wolę współpracy. Podkreślił, że wielką szansą dla gospodarki morskiej jest energetyka wiatrowa, gdyż jest to szansa na niezależność energetyczną. Dodał, że Ministerstwo Infrastruktury jest do dyspo­zycji zainteresowanych samorządowców nie tylko na tym spotkaniu, ale i na co dzień.

Alan Aleksandrowicz przybliżył obec­nym ideę powstania i funkcjonowania Związ­ku, a także największe osiągnięcia, w tym projekt ustawy o portach i przystaniach mor­skich oraz dokument odnoszący się do ochro­ny brzegów morskich. Podkreślił, że Związek chce być partnerem dla administracji rzą­dowej, organizacją lobbującą za interesami samorządów nadmorskich. Każdy z 27 samo­rządów skupionych w strukturach Związku ma inną specyfikę, różne wyzwania, ale cele i metody działania oraz aktywność promo­cyjna są wspólne. Główne działania Związku w ostatnich latach obejmują promocję bursz­tynu bałtyckiego, uczestnictwo w targach, organizację konferencji, wydawanie biuletynu Czas Morza. Jednymi z ważniejszych projek­tów kulturowego dziedzictwa są zbiórki fun­duszy na odbudowę i eksploatację żaglowca Generał Zaruski oraz łodzi Strażnik Poranka Jacka Stronga. Jeśli chodzi o edukację morską – Związek od 4 lat organizuje Krajowy Konkurs Wiedzy o Morzu wg pomysłu dr Jarosława Kłodzińskiego, w którym młodzież chętnie uczestniczy. ZMiGM realizuje także projek­ty unijne z programów Interreg oraz Połu­dniowego Bałtyku, obecnie BaltSusBoating 2030 i Baltic Sea 2 Land, skupionych głównie na promocji żeglarstwa, marin, wzroście atrakcyjności turystycznej naszego wybrzeża, ale i współpracy międzynarodowej .

Organizacja wystaw, m.in. bursztynu, ale i wystawy o małych portach i przystaniach morskich, prezentowanej w Senacie RP, pro­mocja turystyki to ważne aspekty działalno­ści, jednak nie jedyne. ZMiGM zabiega także o rozwój infrastruktury: tu pojawiają się tema­ty takie, jak tory podejściowe, ochrona brze­gów morskich, mikroturbiny wiatrowe, likwi­dacja zanieczyszczeń Bałtyku z pozostałości po II WŚ. Ważna jest też edukacja ekologiczna (Pomorskie Eko Forum) oraz zaangażowanie w Targi Gospodarki Morskiej Baltexpo. Pre­zes Aleksandrowicz w imieniu związku złożył na ręce ministra postulat stworzenia progra­mu Polska Morska i powołania zespołu rzą­dowo-samorządowego w celu realizacji pro­jektów infrastrukturalnych, które pozwolą na rozwój nadmorskich gmin.

Po tych wystąpieniach miała miejsce niezwykle ożywiona dyskusja, podczas której uczestnicy, w szczególności samorządowcy, podnieśli wiele istotnych tematów, ważnych szczególnie w kontekście rozwoju i jak najlep­szego wykorzystania potencjału ich małych, nadmorskich ojczyzn. Kluczowymi były tu sprawy małych portów, przystani morskich i zarządzania brzegiem morskim. Zwrócono również uwagę na zbyt krótki okres realizacji projektów infrastrukturalnych z KPO (czer­wiec 2026).

Senator Kazimierz Kleina zwrócił uwa­gę, że należy przygotować strategię rozwoju portów morskich, zwłaszcza małych, które pilnie potrzebują wsparcia. Senator uznał, że bardzo dobrym pomysłem jest program POLSKI MORSKIEJ. W Senacie funkcjonuje Zespół Morski i dobrze byłoby, aby w jego spotkaniach uczestniczyła osoba z Minister­stwa Infrastruktury, odpowiedzialna za tema­tykę offshorową i sprawy związane z rozwo­jem portów i offshore.

Anna Stelamaszyk-Świerczyńska, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, zapro­ponowała, by porty offshorowe i inwestycje obejmujące infrastrukturę wraz z portami zewnętrznymi włączyć do spec ustawy, tak aby obowiązywały tam zasady inne niż PZP.

Kolejne postulaty dotyczyły m. in. naj­mu krótkoterminowego i jego opodatkowa­nia oraz narzędzi do egzekwowania opłaty miejscowej, co pozwoliłoby na zwiększenie dochodów samorządów.

Na tym zakończyła się pierwsza część spotkania. Goście i delegaci Związku prze­nieśli się do Hotelu Amber Port, gdzie odbyła się prezentacja pt. „Latarnie morskie polskie­go wybrzeża jako lokalny produkt turystyczny”. Piotr Witkowski, prezes Stowarzyszenia Latarnik oraz prof. dr hab. Antoni Komo­rowski wraz z prof. Iwoną Pietkiewicz z Akademii Marynarki Wojennej z Gdyni wska­zali na konieczność podjęcia szeregu konkret­nych działań, by latarnie mogły zafunkcjono­wać jako ważny produkt turystyczny.

Drugi dzień obrad otworzył prezes Alan Aleksandrowicz, który zaproponował na przewodniczącego obrad delegata Dar­łowa, Tomasza Bobina. Prezydium LXII WZD stanowili Tomasz Bobin, Alan Aleksandrowicz, Artur Dąbkowski oraz Jarosław Kłodziński. Jednogłośnie przyjęty został porządek obrad, a następnie wybrano skład Komisji Mandato­wo-Skrutacyjnej oraz Uchwał i Wniosków.

Zgodnie z porządkiem obrad Tomasz Bobin poprosił dyrektora Marcina Makow­skiego o sprawozdanie z realizacji bieżącej działalności Związku oraz wykonania planu dochodów i wydatków Związku za 2023 rok. Marcin Makowski przedstawił sprawozdanie (w formie prezentacji), następnie głos zabra­ła p. Dorota Goyke, która przedstawiła spra­wozdanie Komisji Rewizyjnej Związku za rok 2023.

Kolejnym punktem dnia statutowego obrad były propozycje uchwał i wniosków do podjęcia.

Jednogłośnie przyjęto uchwały: w spra­wie przyjęcia sprawozdania Zarządu z działal­ności ZMiGM za rok 2023, w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania Planu Dochodów i Wydatków za rok 2023, w sprawie przy­jęcia sprawozdania finansowego ZMiGM za rok 2023 oraz uchwałę w sprawie udziele­nia absolutorium Zarządowi za ok 2023.

W ramach wolnych wniosków prezes Aleksandrowicz poinformował zebranych, że postulaty ZMiGM, zarówno Polska Morska, jak i te wcześniej zgłaszane, zostały wysła­ne do Ministra Finansów oraz pozostałych przedstawicieli rządu. W ramach konferen­cji Local Trends w imieniu Związku Tomasz Bobin będzie miał okazję poprowadzić panel Zarządzanie Brzegiem Morskim.

Głos zabrał delegat Cedr Wielkich Wojciech Mańkiewicz, który podziękował Związkowi za wsparcie i pokrótce przedstawił problem związany z niewłaściwym zagospo­darowaniem terenów zwanych międzywa­łem. Tereny te powinny stanowić łąki i pastwi­ska lub służyć uprawie wikliny, która stanowi wzmocnienie tych terenów. Są one jednak uprawiane i nawożone i wraz z roztopami cały nawóz trafia do wód Wisły, a dalej do morza, czego efektem w sezonie letnim są sinice. Pani Eliza Kulbat z PG zajmuje się przygoto­waniem raportu, który ma powstać na koniec roku. Raport może zostać zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Związku Następnie Grzegorz Kubiak, Sekretarz Miasta Mielno, poprosił w imieniu chorej Olgi Roszak-Pezały, burmistrz Mielna, o przegło­sowanie uchwały popierającej starania Miel­na o poszerzenie granic administracyjnych o Sołectwo Łazy. Decyzją radnych Rada Miej­ska podjęła uchwałę obligującą burmistrz Mielna o zmianę granic administracyjnych o Łazy. Łazy to zaplecze rozwojowe dla gmi­ny Mielno, było bardzo dużo sygnałów ze strony mieszkańców, że Sianów, który prze­jął Łazy mimo sprzeciwu mieszkańców, nie ma odpowiedniego doświadczenia w zarzą­dzaniu sołectwem nadmorskim. Alan Alek­sandrowicz zadeklarował poparcie dla starań Mielna i dodatkowo zobowiązał się, że Zarząd podejmie stanowisko w sprawie zmiany obo­wiązujących przepisów. Podjęto też uchwałę w tej sprawie.

Z kolei Tyberiusz Narkowicz wniósł o przyjęcie przez delegatów uchwały o zabezpieczenie środków z budżetu państwa na ochronę brzegów morskich. Jednogłośnie przyjęto uchwałę w sprawie podjęcia inicja­tywy ustawodawczej dotyczącej kontynuacji programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich”.

Głos zabrał następnie p. Rafał Zahor­ski, reprezentujący członka wspierającego Związku – samorząd województwo zachod­niopomorskiego, a od 1 stycznia pełno­mocnik Zarządu Portu Morskiego Szczecin – Świnoujście ds. strategii. Zadeklarował, że chciałby się zająć kompleksową strate­gią dla portów morskich i wybrzeża. Druga podjęta przez niego kwestia to zanieczysz­czenie Odry. Badania naukowe potwierdzi­ły, że główne zanieczyszczenia soli w wodzie pochodzą ze zrzutów kopalni Miedzi KGHM. W województwie zachodniopomorskim ist­nieje nadwyżka energii z OZE, zrzuty kopal­niane można byłoby poddawać hydrolizie, wykorzystując tę nadwyżkę energii. Potrzeba jedynie zainwestowania w odpowiednie linie technologiczne.

Przewodniczący obrad Tomasz Bobin, z uwagi na brak innych wniosków, poprosił Prezesa Związku o krótkie podsumowanie kadencji. Alan Aleksandrowicz podziękował delegatom, którzy angażowali się w działania ZMiGM. Wyraził zadowolenie z przystąpienia marszałka zachodniopomorskiego do Związ­ku. Zadeklarował potrzebę zmiany statutu, tak aby otworzyć się na inne zainteresowane przystąpieniem do ZMiGM podmioty. Stwier­dził, że po spotkaniu z ministrem Marchew­ką jest szansa na bliższą, bardziej elastyczną współpracę z Ministerstwem Infrastruktury, a w nowej kadencji należy powołać zespół – grupę roboczą, która będzie mogła na bie­żąco, wraz z przedstawicielem ministerstwa, opiniować zgłaszane postulaty.

Na tym obrady LXII Walnego Zebrania Delegatów Związku Miast i Gmin Morskich zakończono.