Na łamach PRZEGLĄDU GEOLOGICZNEGO, miesięcznika wydawanego przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ukazał się artykuł pod tytułem:
„Reinterpretacja fragmentu szkieletu gada z wczesnego triasu Pomorza”

Dariusz Gałązka, Andreas Boerner, Adam Rytel, Tomasz Szczygielski, Agnieszka Borecka, Weronika Danel, Mariusz Chruściel

Autorzy artykułu dokonują w nim analizy odkrycia szczątków gada, o którym pisaliśmy w artykule z dnia 26.02.2023 link do artykułu znajduje się TUTAJ

Poniżej przedstawiamy fragmenty artykułu z Przeglądu Geologicznego (2023/7 Tom 71).

„Dzięki współpracy ze Służbą Geologiczną Landu Meklemburgia–Pomorze Przednie udało się odnaleźć oryginalne materiały geologiczne dotyczące odwiertu w Darłowie, sporządzone ponad 80 lat temu i zgromadzone w Archiwum BGR w Hanowerze. Ustaliliśmy dokładną lokalizację tego otworu i pozyskaliśmy litologiczno-stratygraficzny opis profilu nawierconych w nim osadów. Odwiert ten w oryginale nazwany Rügenwalde 1 BK, o głębokości 660 m, został wywiercony pomiędzy lipcem a początkiem listopada 1938 r. przez firmę Deutsche Petroleum A.G. na zlecenie Reichsstelle für Bodenforschung, w ramach dużego projektu poszukiwań złóż metali (głównie żelaza).”

„RYS HISTORYCZNY ODKRYCIA KRĘGU GADA I WYNIKI KWERENDY W ARCHIWACH

Według danych CBDG otwór Darłowo 1 odwiercono przy ulicy Wałowej, w północnej części zwartej zabudowy starego miasta, razem z dziesięcioma innymi otworami, już powojennymi i znacznie płytszymi, co wydało się mało prawdopodobne. Opis profilu osadów nawierconych tym otworem, opublikowany za E. von Huene (1943) w Materiałach Archiwum Wierceń (Sobczak, 1957), jest bardzo zdawkowy i nie pozwala na dokładniejsze analizy ich wieku i wykształcenia.”

Jak już pisaliśmy w poprzednim artykule, w jednym z rdzeni został odnalezione kręg gada z okresu Triasu.

W wyniku przeprowadzonej kwerendy ustalono, że kręg z Darłowa przetrwał do naszych czasów i znajduje się w zbiorach BGR w Berlinie pod numerem BGR-B-ORIG-000185177.

Podczas wizyty w Berlinie doktor Tomasz Szczygielski uzyskał dostęp do obiektu i wykonał dokumentację fotograficzną oraz model 3D

zdjęcie dokumentów potwierdzających odkrycie, znajdujących się w BGR w Berlinie. Fot. dr. Tomasz Szczygielski

“WYNIKI WSPÓŁCZESNEJ ANALIZY PALEONTOLOGICZNEJ KRĘGU Z DARŁOWA
Kręg gada z Darłowa tkwi w kremowojasnoszarym, drobnoziarnistym piaskowcu ilastym o dużej zawartości miki. W skale tej są obecne czarne mikroszczątki fosforanowe – fragmenty rybich łusek, wspomnianych w pracy E. von Huene (1943). Kręg gada z Darłowa wykazuje pewne podobieństwo do kręgów bazalnych archozauromorfów, ale zbliżoną morfologią charakteryzują się także tylne kręgi ogonowe wielu innych gadów. Niewielki rozmiar znaleziska wpisuje się w zakres wielkości osiąganych przez późniejsze wczesno- i środkowotriasowe tanystrofeidy, lecz może również wynikać z młodego wieku zwierzęcia. Wstępne wyniki badań mikrostruktury kręgów archozauromorfów (A. Rytel, T. Szczygielski, obserwacje własne) wskazują, że u części taksonów z pustymi w środku kręgami szyjnymi, kręgi ogonowe – przynajmniej częściowo – zachowują wypełnienie beleczkami kostnymi, co sugeruje identyfikację okazu z Darłowa jako kręg szyjny. Jednak precyzyjne ustalenie dystrybucji systematycznej tych cech wymaga dalszych
badań.

Okaz z Darłowa nie stanowi jedynie historycznej ciekawostki, lecz ma wyjątkowe znaczenie i wartość dla nauki oraz jej popularyzacji. Kręg jest dowodem na obecność czworonogów lądowych w strefie przyrównikowej, tuż po wymieraniu pod koniec permu, pomimo panowania tam wówczas ekstremalnych warunków klimatycznych (Romano i in., 2020; Liu i in., 2022). Potwierdza zatem występowanie tetrapodów na południe od ówczesnej szerokości geograficznej 30° N, ograniczając tym samym domniemaną strefę Pangei niezasiedloną przez czworonogi (Romano i in., 2020).”

Kręg gada tkwiący w rdzeniu z otworu Darłowo 1, opisany jako Microcnemus sp. (okaz ze zbiorów BGR w Berlinie, nr BGR-B-ORIG-000185177): A– pozytyw, oświetlenie zwykłe; B – pozytyw, model 3D w widoku ortograficznym z wykorzystaniem shadera Radiance Scaling w celu uwidocznienia geometrii; C – pozytyw, oświetlenie prostopadłe do powierzchni, zastosowane w celu zniwelowania cieni i uwidocznienia zasięgu zachowanej kości; D – negatyw z odciskiem kręgu przed uszkodzeniem. Fot. T. Szczygielski

Animacja 3D kręgu tkwiącego we fragmencie rdzenia wydobytego z odwiertu w Darłowie – dr. Tomasz Szczygielski

Skan 3D kręgu tkwiącego w rdzeniu z Darłowa – dr. Tomasz Szczygielski

Link do pełnej wersji artykułu z Przeglądu Geologicznego znajduje się TUTAJ

Jak widać odkrycie szczątków triasowego gada na terenie Darłowa ma wielkie znaczenie paleontologiczne, geologiczne i historyczne. Fakt, że udało się dotrzeć do badanego obiektu jest tym bardziej imponujący, że do odkrycia doszło ponad 80 lat temu i do tej pory nie było wiadomo czy szczątki nadal istnieją.
Wielkie gratulacje dla wszystkich naukowców, którzy zajęli się tą sprawą.
Publikacja pracy w tak ważnym, w środowisku naukowym, magazynie na pewno przyczyni się do popularyzacji tego znaleziska a tym samym naszego miasta.

Jest nam niezmiernie miło, że jako Biuro Promocji Miasta Darłowo mogliśmy włożyć swój skromny wkład do tak ważnej publikacji.  

Mariusz Chruściel